play date

สวัสดีครับพี่หนึ่ง

ผมทักทายจากคอมพิวเตอร์ริมระเบียงบ้าน ตั้งแต่เหตุการณ์ไฟดับเมื่อเดือนก่อนที่ทำให้เราต้องย้ายมันมาตั้งไว้บนโต๊ะกินข้าวริมระเบียงเพื่อเสียบปลั๊ก ผมพบว่าตัวเองมีความสุขกับการนั่งทำงานข้างนอกกว่าข้างในเยอะเลย หลังจากมีไฟฟ้าใช้เต็มรูปแบบแล้วคอมพิวเตอร์ตัวนี้จึงยังตั้งอยู่ในทำเลใหม่ไปโดยปริยาย 

ในรอบสัปดาห์กว่าๆ ที่ผ่านมามีหลายเรื่องที่ผมควรจะเล่าให้พี่ฟัง เพียงแต่มันอาจจะเยอะเกินไปจนไม่รู้ว่าจะเล่าเรื่องไหน หรือปะติดปะต่อพวกมันเข้ากันอย่างไร ก็เลยได้แต่คิดๆ กับตั้งท่า 

การเขียนนี่ก็แปลกนะครับ บางทีลื่น บางทีฝืด เรื่องนั้นมี แต่ท่วงทำนองไม่มา จึงมีแต่ความว่างเปล่าบนแผ่นกระดาษหรือหน้าจอ

สัปดาห์ที่ผ่านมาผมใช้เวลาตระเวนไปกับลูกค่อนข้างมาก นอกจากคอยรับส่งแล้ว เรายังพาเขาไปตามกิจกรรมทางสังคมเด็กอีกด้วย เพื่อนสองคนในชั้นเรียนชวนศิลป์ไปเล่นที่บ้าน หรือที่เรียกกันในภาษาอังกฤษว่า Play Date ครั้งหนึ่งวันเสาร์ อีกครั้งเป็นวันพฤหัสฯ หลังเลิกเรียน จริงๆ ก็อดภูมิใจในตัวลูกชายไม่ได้ที่คงปฏิบัติตัวเป็นมิตรสหายที่ดีกับเพื่อนในคลาส จนเพื่อนบางคนขอให้พ่อแม่มาชวนหรืออนุญาตผมให้ลูกมีเพลย์เดตกับลูกพวกเขา 

ตอนอยู่กรุงเทพฯ ผมพาลูกไปเล่นกับเด็กคนอื่นๆ เหมือนกัน เพียงแต่ว่ามักจะเป็น ‘ลูกของเพื่อนเรา’ ไปถึงที เด็กๆ ก็ต้องทำความรู้จักและปรับตัวกันสักพักกว่าจะเล่นซนกันได้ บางทีก็แป๊กเพราะจูนกันไม่ติด 

พอมาอยู่พะงัน ผมพาศิลป์ไปเล่นกับ ‘เพื่อนของลูกเรา’ คราวนี้ก็เป็นอันสนุกของเด็กๆ เขาละ เลือกคนมาเล่นด้วยเองก็มันส์กันสิ เป็นบรรดาพ่อแม่ๆ เสียอีกที่ต้องทำความรู้จักทักทายซึ่งกันและกัน แต่ก็เป็นสิ่งที่ผมกับหลินสนุกที่จะทำครับ ไปบ้านเพื่อนใหม่ทีก็มีอะไรให้ดู ให้ถาม และเรียนรู้อยู่เสมอๆ 

บ้านแรกที่เราไปเป็นของเพื่อนหญิงชื่อ ดาเนียล่า เธออยู่ห้องเดียวกับศิลป์มาตั้งแต่ปีที่แล้ว บ้านเช่าพวกเขาตั้งอยู่บนเขาเห็นวิวทะเล มีสระว่ายน้ำเล็กๆ ให้เด็กเล่นกันอย่างสนุก ระหว่างเด็กๆ เล่นกัน ผมนั่งคุยกับอีลัน พ่อของเพื่อนศิลป์ถึงความเป็นมาเป็นไปก่อนมาอยู่เกาะพะงัน อีลันเล่าว่าเขาเพิ่งขายธุรกิจก่อนเหตุการณ์โควิดไม่กี่เดือน การล็อคดาวน์ในอิสราเอลสองสามครั้งทำให้เขาและภรรยาคิดได้ว่า ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องอาศัยอยู่ในเทล อาวีฟอีกต่อไป พวกเขาเริ่มต้นจากการทำโรดทริปในกรีซอยู่ร่วมเดือนเพื่อพิสูจน์ทฤษฎีการอพยพออกนอกประเทศที่เป็นไปได้จริง หลังจากนั้นก็กลับไปแพ็คข้าวของแล้วย้ายมาพะงัน พวกเขาเริ่มต้นตั้งหลักชีวิตใหม่ในเวลาไล่เลี่ยกับเรา แผนแรกเริ่มคือหนึ่งปี แล้วก็ต่อมาอีกปีเหมือนกับพวกเราเช่นกัน 

ตอนนี้อีลันกำลังก่อร่างสร้างธุรกิจออนไลน์อันใหม่ชื่อว่า litesite เป็นเสมือนแพลตฟอร์มให้บรรดาผู้มีวิชาชีพอิสระได้นำเสนอตัวเอง รับงานจากลูกค้า และมีรายได้ผ่านช่องทางของเขา เขาตั้งใจจะทำให้ใช้งานนั้นง่าย สะดวก และเบาโปร่งที่สุดตามชื่อของมัน ทุกวันนี้เขายังทำงานวันละแปดชั่วโมงที่บ้าน ผมถามว่าทำไมไม่ไปนั่งทำงานตาม co-working space บ้างล่ะ อีลันตอบว่ามันเกินวัยของเขาไปแล้ว พวกที่ไปก็มีแต่คนที่อยากจะหาคู่หรือเพื่อนใหม่เท่านั้นแหละ เขาพูดเหมือนดั่งว่า co-working space ทั้งหลายมันคือแพลตฟอร์ม Tinder แบบออฟไลน์ 555 

ระหว่างพูดคุย อีลันแนะนำช่องทางรับชมรายการออนไลน์ที่เขาบอกว่ามันจะเปลี่ยนชีวิตคุณไปเลย เป็นเว็บไซต์ที่ทำให้เราชมรายการต่างๆ ทั้งสดและแห้งได้แทบจะครึ่งโลก (รายการโทรทัศน์ส่วนใหญ่ในโลกตั้งแต่ตะวันออกกลางไปถึงตะวันตกจรดแปซิฟิก) มันเป็นช่องทางที่ออกจะผิดระเบียบโลกที่เคร่งครัดเรื่องลิขสิทธิ์ แต่อีลันก็ให้เหตุผลหรือสร้างความชอบธรรมในการละเมิดนี้ว่า เขาเชื่อว่ารายการทุกวันนี้มีรายได้หลักจากการไท-อินสินค้าต่างๆ อยู่แล้ว การที่รายการมีคนดูเพิ่มขึ้นมา (แม้จะเป็นแบบที่ไม่ได้จ่ายค่าธรรมเนียมให้กับช่อง) ก็น่าจะทำให้แผนการตลาดของสินค้าในรายการมีประสิทธิผลมากขึ้นเสียอีก 55 

ผมกับหลินทดลองเปิดข่าวบีบีซีผ่านช่องทางลับแกล้มมื้ออาหารเช้าที่บ้านก่อนส่งลูกไปโรงเรียนแล้วก็พบว่า จรรโลงใจกว่าบรรดารายการเล่าข่าวเช้านี้เป็นไหนๆ จนกระทั่งเซเฟอร์เดินเข้ามาแจมแล้วขอให้เปลี่ยนช่องเป็น GB News แทน ซึ่งก็เปิดโลกผมไปอีกแบบ มันคือช่องข่าวของฝ่ายขวาในอังกฤษน่ะครับ มีเรื่องฉาวๆ ของบุคคลชั้นสูงและทฤษฎีสมคบคิดต่างๆ (ที่ดีนมักจะเล่าให้ผมและหลินฟังอยู่บ่อยๆ) ผมแค่ฟังผ่านๆ แต่ก็คิดว่าขวาในอังกฤษยังดีกว่าในไทยหน่อยตรงที่หลักการประชาธิปไตย อาทิ สิทธิเสรีภาพในการพูด ประโยขน์ของสาธารณะหรือคนส่วนใหญ่ ยังคงเป็นสิ่งที่พวกเขายึดถือ

ก่อนจะพาศิลป์กลับจากบ้านดาเนียล่า อีลันยื่นถุงบรรจุกาแฟมาให้เราถุงนึง การล็อกดาวน์ในช่วงโควิดช่วยอันล็อกทักษะใหม่ให้อีลัน เขาเริ่มศึกษาและลงทุนซื้อเครื่องคั่วกาแฟมาไว้ที่บ้าน ทดลองทำบ่อยเข้าจนการคั่ว ชง และชิม เพื่อแยกแยะกลิ่นต่างๆ ในเครื่องดื่มยอดนิยมชนิดนี้กลายเป็นงานอดิเรกที่แสนจริงจังของเขา ผมเองแม้จะดื่มมันอยู่ทุกวัน วันละหลายๆ แก้ว ก็ยังอดทึ่งไม่ได้ถึงความสามารถในการจำแนกกลิ่นของเซียนกาแฟเหล่านี้ อย่างถุงที่เขาให้มานี่ระบุว่ามีกลิ่น mango, pineapple & grapefruite 

อีลันบอกว่าถ้าได้เมล็ดกาแฟดีๆ มา เราควรจะคั่วอ่อนหรือคั่วกลางพอเพื่อไม่ให้กลิ่นไหม้มากลบกลิ่นต่างๆ ไปเสียหมด ผมชิมกาแฟเทือกนี้แล้วนึกเบาๆ ในใจว่าเหมือนมันไม่ใช่กาแฟ (ที่ผมเคยรู้จัก) คนดื่มอะไรเลวๆ มานาน อาจต้องใช้เวลาหน่อยที่จะเรียนรู้และปรับสภาพลิ้น

บ้านของเพื่อนอีกคนของศิลป์ที่เราไปเยือนในวันพฤหัสฯ ก็มีเรื่องน่าสนใจมาเล่าให้ฟังเหมือนกัน แต่เดี๋ยวขอทำการศึกษาก่อนมาเล่าในฉบับถัดไป คือครอบครัวนั้นเขาอาศัยอยู่ในชุมชนที่เรียกว่า Kibbutz ก่อนอพยพมาพะงัน แล้วนี่เป็นหนึ่งในรูปแบบชุมชนที่อยู่คู่กับการก่อกำเนิดประเทศอิสราเอลมายาวนาน 

ชุมชนพึ่งพาตัวเองเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการก่อร่างสร้างประเทศและปกป้องการโจมตีจากเหล่าอาหรับ ด้วยว่าแนวคิดหลักแบบดั้งเดิมของชุมชนเป็นเรื่องความเท่าเทียมในแนวทางสังคมนิยม ทำให้พวกเขาต้องปรับตัวค่อนข้างมาก เมื่อแนวคิดแบบทุนนิยมคืบคลานเข้าสู่อิสราเอลตั้งแต่ทศวรรษที่ 70-80 เป็นต้นมา 

ขอจบแบบแย้มๆ ว่าตอนต่อไปจะมีอะไรไว้เท่านี้

ชาโลม

จ๊อก

ปล. วันก่อนเพิ่งถอยมอไซค์เก่าๆ มาคันนึง ทนายประจำตัวดีนหามาให้ในราคาหกพันบาท แกขี่มาให้ถึงบ้านแล้วทำการสาธิตว่าจะสตาร์ตรถเครื่องไร้กุญแจคันนี้อย่างไร แกให้ช่างวางสายไฟสองเส้นทิ้งไว้ใกล้ๆ รูกุญแจ ที่ต้องทำก็คือพันลวดทองแดงเชื่อมด้วยกันก่อนกดปุ่มสตาร์ต ตั้งแต่เกิดมาผมเห็นสิ่งนี้แค่ในฉากขโมยรถในภาพยนตร์ ไม่คิดว่าวันหนึ่งจะเป็นเจ้าของรถที่ต้องสตาร์ตด้วยวิธีนี้ 555 วางแผนว่าจะไม่เอามันไปให้ช่างทำกุญแจทำให้เรียบร้อยหรอกแต่จะหาสวิตช์เล็กๆ มาเชื่อมสายไฟเข้าด้วยกัน จะขี่ทีก็แค่เปิดสวิตช์แล้วกดสตาร์ต แล้วจะมาแจ้งผลนะครับว่ารถเครื่องคันใหม่นี้จะอยู่กับเราได้นานแค่ไหน.

คำว่า play date น่าสนใจดีจัง ผู้ใหญ่มีเดทกันได้ เด็กพะงันก็มีโอกาสได้สนุกสนานกับเพื่อนๆ ตามวัยของพวกเขา มันเป็นความเท่าเทียม เป็นสิทธิ เป็นโอกาส ที่สิ่งมีชีวิตอายุน้อยๆ ได้กระทำสิ่งอันควรได้กระทำ โดยการเลือกเอง เลือกโดยไม่ต้องรอวันที่พ่อแม่ (ล็อกคอ) พาไปเจอครอบครัวของเพื่อนซึ่งก็อย่างที่คุณเล่า นอกจากการลุ้นว่าแก๊งเด็กๆ จะลงรอยกันหรือเปล่า มันเสียเวลากับภาระแรกรู้จัก การเริ่มต้นใหม่ยังไงมันก็สู้ไม่ได้กับเพื่อนเก่า หรือคนที่พวกเขาและเธอสนิทคุ้นเคย รู้เหลี่ยมรู้มุมกันมาเป็นอย่างดีแล้วเป็นปีๆ

เห็นวิถีชีวิตเจ้าศิลป์และสหายพะงันแล้วมันใช่น่ะ เออ ให้มันได้อย่างนี้สิ จะถูก ผิด ดี เลว หรือล้มลุกคลุกคลานยังไง เด็กๆ ก็มีส่วนสำคัญในการเลือกและเล่นในเกมที่ปรารถนา เช่นเดียวกับสัมพันธภาพที่เขาและเธอก่อสร้างถักทอ

โศกนาฏกรรมที่หนองบัวลำภูไม่น่ามีอะไรเกี่ยวข้องกับคำว่า play date เลยสักนิด แต่ไม่รู้สิ หลังความตายของ 36 ชีวิต และได้นั่งอ่านจดหมายคุณ มันทำให้เราคิดถึงคำนี้ คิดและเห็นความทับซ้อนพาดเกี่ยวกันอยู่กลายๆ ในความหมายตรงกันข้าม

date แปลว่าวันเวลากำหนดนัดหมาย ด้วยพึงใจยินดีทั้งสองฝ่าย สิ่งที่เกิดขึ้นหลังรอยเลือดและการจากลานิรันดร์ไม่ใช่ date มันคือการบังคับ หรือถูกทำให้ศิโรราบ จำยอม ในพิธีกรรมที่เล่าขานหลอกลวงว่าสูงส่งศักดิ์สิทธิ์ คือแม่งโคตรใจร้าย ต่อหน้าความตายและไม่ได้ date คนกลุ่มหนึ่งสถาปนาตนเองขึ้นมาเป็นนักบุญและผู้อยู่เคียงข้าง ที่โหดร้ายและเลวทรามที่สุด คำว่า play ที่ลูกชายคุณใช้และเล่นสนุกในแบบที่เขาและเธอพึงมีพึงได้ play ในที่นี้แม่งคือการละเล่น รักสนุกโดยไม่แคร์กาลเทศะ คือละครลวงโลกที่เขียนบทและกำกับเอง แล้วใช้เรื่องเล่าโบราณและอำนาจเจ้านายเหนือหัวบังคับขืนใจให้ผู้สูญเสียมาเข้าฉาก และรอปรบมือในฐานะผู้ชม

โกรธ และเกินจินตนาการจริงๆ ว่ะคุณ คือมันต้องเป็นคนใจร้ายแค่ไหนถึงเล่นเกมเช่นนี้ได้ หรือแท้จริงมันไม่ใช่เรื่องของความใจร้ายแล้ว หากแต่พฤติกรรมจำแลงในละครบทนี้แม่งเกินเส้นของความเป็นมนุษย์.