ค่ายเสือภูเขา

สวัสดีครับพี่หนึ่ง

หวังว่าอาการป่วยไข้ของพี่จะทุเลา ที่พี่เล่าให้ฟังว่าอากาศที่น่านเริ่มเย็นลงจนหนาวแล้ว ที่พะงันฝนก็เริ่มซาๆ และเริ่มหนาวหน่อยๆ แล้วเหมือนกัน 

สัปดาห์ก่อน ตอนไปนอนกับทีมสเกาต์แคมป์บนเขาใกล้ๆ บ้านก็หนาวเอาเรื่องอยู่ ผมเองชะล่าใจใส่แค่เสื้อยืดกับกางเกงขาสั้นขึ้นไปทำกิจกรรม พอตกดึกอากาศเย็นลงค่อนข้างมาก พยายามนอนห่อตัวเองในเปลแล้วปรากฏว่าไม่รอด นอนท่าแปลกๆ ก็หนึ่ง อากาศเย็นจนรู้สึกหนาวก็อีกหนึ่ง โชคดีที่ดีนก่อกองไฟทิ้งไว้ทั้งคืน สุดท้ายผมเลยลากเอาแผ่นปูนอนมาไว้ใกล้ๆ กองไฟ แล้วนอนตากน้ำค้างท่ามกลางหมู่ดาวข้างๆ ฮีตเตอร์เวอร์ชั่น 1.0 ของมวลมนุษยชาติซะอย่างนั้น

จดหมายฉบับนี้ถูกส่งออกล่าช้าตกสัปดาห์ไปหน่อย เมื่อวานผมเพิ่งจะเสร็จสิ้นภารกิจนอนค้างบนแคมป์เป็นครั้งที่สอง 

ค่ายลูกเสือครั้งที่สองยังได้รับความสนใจจากหมู่ผู้ปกครองเพื่อนๆ ของดีนอยู่ มีเด็กๆ มาเข้าร่วมกิจกรรมกันร่วมสิบคน และได้รับอนุญาตให้นอนค้างคืนกับกัปตันดีนกันอยู่ 3 คน (ลูกดีนหนึ่ง, ลูกผมสอง, และเมสันเพื่อนรุ่นพี่ร่วมโรงเรียนอีกหนึ่ง) เนื้อหาของค่ายครั้งที่สองเป็นเรื่องการกรองน้ำ ดีนคงพยายามทำให้เด็กๆ เห็นความสำคัญของน้ำต่อการดำรงชีวิต 

เราเคยคุยกันเรื่องเด็กๆ ทีมหมูป่าที่ติดถ้ำเขาหลวง ผมกังขาว่าเด็กๆ รอดได้อย่างไรจากการติดอยู่ในถ้ำและปราศจากอาหารนานสิบกว่าวัน ดีนยืนยันว่านี่คือความรู้พื้นฐานทางชีววิทยา ว่าถ้ามีน้ำดื่มอย่างพอเพียงมนุษย์เราสามารถอยู่โดยปราศจากอาหารกว่า 30 วัน แล้วหลินที่นั่งอยู่ข้างๆ ตอนเราคุยกันก็เสริมความรู้ต่อให้ผมว่า มนุษย์ขาดอะไรอย่างอื่นได้นานเท่าไรบ้าง สรุปเป็นตัวเลขที่ขึ้นต้นด้วยเลขสามได้ดังนี้ ขาดอากาศได้ 3 นาที ขาดน้ำได้ 3 วัน ทั้งนี้แม้ว่าอาจมีความต่างของมนุษย์แต่ละคน บ้างอาจทนได้น้อยกว่าหรือมากกว่านี้ แต่ตัวเลขที่ว่ามานี้ก็ทำให้ผมทึ่งในความทนทานของสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์ที่ตัวผมเองสังกัดอยู่ 

ส่วนหนึ่งก็อาจด้วยว่าผมเองมักใช้ชีวิตแบบที่ไม่เสี่ยง ไม่อยากให้ตัวเองกล้ำกลายไปสนิทชิดเชื้อกับความตายเท่าไร และมักจะเข้าใจไม่ได้กับมนุษย์พวกที่ชอบทำอะไรสุดโต่ง อาทิ ปีนหน้าผาสูงตัวเปล่า พิชิตยอดเขาสูงที่อุณหภูมิติดลบหลายองศา หรือกระทั่งพวกนักสำรวจถ้ำที่กล้าแทรกตัวเข้าไปในช่องแคบและชันบนทางเดินหลายกิโลเมตรในถ้ำนั้นๆ แม้จะมีเรื่องราวมากมายเกี่ยวกับผู้ทุพพลภาพซึ่งรอดชีวิตจากความทุรกันดารที่เขาเหล่านั้นเลือกเอง แต่ทุกวันนี้ก็ยังมีมนุษย์จำพวกหนึ่งที่ใช้ชีวิตดั่งการวิ่งเข้าไปหาความตายเสมอๆ กระทั่งมาอ่านหนังสือเล่มล่าสุดที่ชื่อ Elastic ก็เพิ่งรู้ว่ามนุษย์จำพวกนั้น (พวกที่ชอบความเสี่ยง) อาจมีเคมีของสารสื่อประสาทบางตัวในสมองซึ่งถ่ายทอดมาทางกรรมพันธุ์ให้ต้องกระตุ้นด้วยความเสี่ยงและความเสียวในระดับที่มากกว่าคนปกติ 

ปราศจากกิจกรรมเสี่ยงตาย พวกเขาอาจตกอยู่ในสภาพซึมเศร้าและซังกะตายไร้ซึ่งกำลังใจที่มีชีวิตอยู่

ดีนตัดก้นถังน้ำพลาสติกสีขาวขุ่นสามใบ แล้วคว่ำเอาปากถังทิ่มลงดิน ใส่ใยสังเคราะห์ไว้ด้านล่างแล้วก็เทวัสดุสามชนิดที่จะช่วยกรองน้ำให้สะอาด ถังแรกเป็นหินกรวดก้อนเล็กที่โกยมาจากลานจอดรถหน้าบ้าน ถังที่สองเป็นทรายที่เก็บมาจากชายหาด ถังสุดท้ายเป็นถ่านดำที่เราเพิ่งทำกันในค่ายครั้งแรก ดีนแบ่งทีมเด็กเป็นสามทีมแล้วให้พวกเขาตักน้ำมากรอกใส่ถังกรองเพื่อล้างสิ่งสกปรกออกก่อน น้ำใสในลำธารใกล้ๆ ที่พักเมื่อถูกเทผ่านถังกรองในครั้งแรกๆ ก็กลายเป็นน้ำขุ่นคลั่กตามสีของวัสดุกรองในถังนั้นๆ 

ดีนบอกให้เด็กๆ เทน้ำใส่ไปเรื่อยๆ เดี๋ยวน้ำจะใสขึ้นมาเอง ซึ่งก็จริงครับ เทไปได้สักห้าสิบรอบน้ำที่ได้ออกมาเริ่มมีสีใกล้เคียงกับน้ำที่เราเทเข้าไป หลังจากนั้นดีนต่อโครงไม้เพื่อวางให้ถังทั้งสามใบเรียงตัวต่อกันในแนวดิ่ง ให้น้ำจากถังหินไหลรินสู่ถังทรายและถังถ่านตามลำดับ ยังไม่ทันวัดค่าความสะอาดของนำ้ เด็กบางคนก็เอามือไปรองน้ำจากถังล่างสุดแล้วชิมอย่างเอร็ดอร่อยพลางร้องบอกเพื่อนๆ ว่า It’s so tasty ! 

ก็พอเข้าใจได้นะครับ เด็กๆ ลงแรงแบกถังกรอง ตักน้ำมากรอกใส่เพื่อล้างทำความสะอาดกันร่วมชั่วโมงสองชั่วโมง ถ้ามันจะมีอะไรที่ทำให้พวกเขาหายเหนื่อยได้มากที่สุดก็คงเป็นการได้ชื่นชมและสัมผัสกับผลลัพธ์แห่งการงานของพวกเขา 

แม้จะได้น้ำที่ใสออกมาจากถังกรอง แต่กัปตันดีนก็ยังต้องดำรงตนไว้ซึ่งความรอบคอบ เขานำเอาเครื่องวัดความสะอาดของน้ำ (วัดค่าความหนาแน่นของฝุ่นละอองเล็กๆ ในน้ำ) มาทดลองวัดค่าน้ำที่ผ่านเครื่องกรองเทียบกับน้ำจากลำธารที่อยู่ข้างๆ ปรากฏว่าคะแนนความสะอาดนั้นตรงกันข้ามกับสิ่งที่เราคาดหวังจากเครื่องกรอง น้ำก่อนการกรองนั้นสะอาดกว่าน้ำที่กรองแล้ว ฮา!

ผมพิจารณาแล้วเห็นว่าแม้หลักการจะถูกต้อง แต่ถ้าที่มาและสภาพของวัสดุกรองนั้นไม่ได้มาตรฐาน ผลลัพธ์ที่ได้ก็อาจตรงข้ามกับสิ่งที่เราคาดหวัง บรรดาเศษความสกปรกของหินจากลานจอดรถ และทรายจากชาดหาด น่าจะสะสมค้างอยู่ที่ใยสังเคราะห์ ทุกครั้งที่เราเทน้ำลงไป สิ่งสกปรกที่ติดอยู่ตามใยก็คงหลุดตามออกมาด้วย ดีนดูจะไม่ยี่หระกับผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์ในครั้งนี้ เขาตั้งใจให้เด็กๆ ได้เห็นและเรียนรู้มากกว่าการหวังผลเลิศเรื่องน้ำบริสุทธิ์ 

ตกเย็นเราทำอาหารกินกันฐานทัพใหญ่ ต้มเส้นพาสต้า ใส่น้ำมะเขือเทศแบบข้น โรยชีส คลุกๆให้เข้ากัน กินคู่กับไก่ย่างที่ดีนหมักมาเองจากบ้าน ระหว่างรอ เด็กจำนวนหนึ่งวิ่งไปเล่นกิจกรรมไต่เชือกโรยตัวในฐานต่างๆ ที่ดีนสร้างเอาไว้ เด็กบางคนนั่งพักเหนื่อยคุยเรื่องสัพเพเหระ และบางคนเดินไปช่วยหาไม้มาทำฟืนเพื่อประกอบอาหารและให้ความอบอุ่น (ทั้งทางกายและทางใจ – ในความหมายว่าให้กายเราหายหนาว และให้ใจเรารู้สึกปลอดภัยและอุ่นใจเมื่อได้อยู่ข้างๆ กองไฟ) ก่อนที่เด็กๆ ส่วนหนึ่งกลับไปนอนที่บ้านตัวเองเบื้องล่าง ดีนแจกมาร์ชเมโล่ให้คนละสามชิ้น พวกเขาเอามันเสียบกิ่งไม้เล็กๆ แล้วย่างกินกันอย่างเอร็ดอร่อย เสมือนเป็นรางวัลที่เตือนใจให้พวกเขากระตือรือร้นที่จะมาค่ายอีกครั้งในสัปดาห์ถัดไป 

ระหว่างที่รอดีนขับรถลงเขาไปส่งเด็กๆ ผมกับหลินนั่งหลบกันอยู่ที่มุมหนึ่งของแคมป์อย่างเงียบๆ เพื่อฟังเด็กชายที่เหลือกันอยู่สามคนคุยกัน พวกเขาเดินออกไปหาเศษใบไม้มาโยนลงกองไฟแก้เบื่อ เศษใบไม้แห้งจำพวกเฟิร์นซึ่งมีอยู่ดาษดื่นรอบๆ แคมป์นั้นสร้างความสนุกสนานให้กับเด็กชายทั้งสามคนอย่างมาก โยนเข้ากองไฟทีก็ได้เปลวไฟสูงท่วมหัวพวกเขาได้สักหนึ่งนาที ระหว่างทางที่เดินไปเก็บใบไม้ เซเฟอร์พยายามสถาปนาความเป็นผู้นำกลุ่มด้วยด้วยการอ้างถึงการสืบเชื้อสายจากดีน กัปตันแห่งสเกาต์แคมป์ ศิลป์ลูกชายผมแย้งและเถียงกับเพื่อนซี้ว่าไม่ใช่ พ่อนายเป็นคนธรรมดาต่างหาก (ไม่รู้ว่าเจ้าลูกชายฟังพ่อมันบ่นเรื่องการเมืองมากไปรึเปล่า ที่ในการเคลื่อนไหวหลังๆ มานี้เรามักได้ยินวลีว่า No Gods, No Kings, Only Human กันอยู่บ่อยๆ) 

ระหว่างนั่งดูเปลวไฟโชติช่วง เซเฟอร์ก็เล่าให้เพื่อนอีกสองคนฟังอีกว่าเดี๋ยวนี้ดีนตั้งชื่อเล่นให้เขาว่า ไทเกอร์ เพราะเขาเป็นมนุษย์ที่มีความพยายามสูงและมักจะทำอะไรทุกอย่างให้จนได้เสมอๆ ศิลป์ชวนคุยต่อแล้วถามเซเฟอร์ว่า “ถ้าอย่างนั้นนายก็คงทำอะไรๆ ได้ทุกอย่างน่ะสิ” เซเฟอร์พยักหน้าตอบรับอย่างภูมิใจ ศิลป์เงยหน้ามองแล้วถามต่ออย่างหน้าตายว่า “แล้วเมื่อไรนายจะกินขี้ของตัวเองล่ะ” ฮาฮา 

ผมกัดกระพุ้งแก้มพยายามไม่ให้เสียงหัวเราะเล็ดลอดออกมาทำลายบรรยากาศการพูดคุยของเด็กๆ ก่อนกระซิบและคุยกับหลินว่า ถ้าลูกเราไม่ถูกใครกระทืบตายไปก่อนวัยอันควร ศิลป์อาจเป็นสแตนด์อัพคอมเมเดี้ยนที่ดีได้นะ 

คืนนั้นผมนอนฟังอีกหลายเรื่องราวที่เด็กสามคนคุยกันต่อแทบทั้งคืน มีทั้งเรื่องพฤติกรรมของเพื่อนตัวแสบในโรงเรียน การจำลองสถานการณ์หากประสบภัยจากเพื่อนนักเลงเหล่านั้น การ์ดเกมส์โปเกม่อน เกมส์ออนไลน์ ผมนอนฟังด้วยความเพลิดเพลินและรู้สึกดีใจกึ่งอิจฉาที่พวกเขาได้มีโอกาสทำอะไรแบบนี้กัน มันเหมือนบางฉากในนิยายหรือภาพยนตร์บางเรื่องที่ผมเคยดูและหวังว่าจะเป็นตัวละครหนึ่งในนั้นบ้าง อาทิ Tom Sawyer, Lord of the Flies, Stand by Me เป็นต้น 

ผมยังคิดอยู่ว่า ถ้าทุกสุดสัปดาห์พวกเขามีโอกาสมาตั้งแคมป์ค้างคืนเรียนรู้ทั้งทักษะการเอาชีวิตรอดในธรรมชาติ และการอยู่ร่วมกับมนุษย์ในวัยใกล้ๆ กัน หากทำครบสักปี พวกเขาจะเติบโตและกล้าแกร่งกันขึ้นขนาดไหน ปีที่สองที่พะงันเริ่มให้อีกความรู้สึกกับผมที่ต่างไปจากพะงันในซีซั่นแรกพอสมควร

ด้วยมิตรภาพ

จ๊อก

ปล. ผมเพิ่งเดินไปถามดีนเรื่องการตั้งชื่อเล่นใหม่ลูกชายว่าไทเกอร์แล้วได้ความกระจ่างมาว่า เขาไม่ได้ตั้งชื่อใหม่ให้เซเฟอร์ จริงๆ แล้วดีนเล่าให้เซเฟอร์ฟังว่าในกลุ่มเพื่อนร่วมค่ายนั้นจะต้องมีใครบางคนในกลุ่มเป็น อย่างสิงโต หรือพญาเสือ ที่มักจะฟันฝ่าทุกอุปสรรคขวากหนามเพื่อให้ได้มาซึ่งความอยู่รอดหรือความสำเร็จ และในขณะเดียวกันที่ต้องมีใครบางคนเป็นสัตว์จำพวกกวางที่คอยดูแลสารทุกข์สุขดิบของเพื่อนๆ ในกลุ่ม เป็นเซเฟอร์เองต่างหากที่ทึกทักเอาเองว่าตัวเองเป็นสัตว์จำพวกแรก หลังจากผมเล่าให้ดีนฟังเรื่องไทเกอร์เซเฟอร์ เขาอมยิ้มและตอบว่าดีเหมือนกัน หนึ่ง, อาจด้วยภูมิใจว่าลูกชายมีความปรารถนาจะเป็นดั่งเสือ สอง, อาจด้วยเห็นว่าอุปมาอุปมัยเยี่ยงนี้อาจสร้างความสนใจให้กับเด็กๆ ได้มากกว่าการอธิบายคุณค่าอันดีงามด้วยคำที่เป็นนามธรรมซึ่งอาจดูน่าเบื่อเกินไปสำหรับเด็กๆ